Tại sao bạn nên cẩn thận với cơn thiếu máu não thoáng qua (TIA)

Không giống như đột quỵ do thiếu máu cục bộ, TIA chỉ tạo ra các triệu chứng tạm thời và không gây tổn thương thần kinh vĩnh viễn. Vì vậy, bạn có thể nghĩ rằng bạn đã tránh được một “viên đạn” và bạn đã an toàn. Thay vào đó, bạn nên nghĩ TIA như một cảnh báo trước một cơn đột quỵ do thiếu máu cục bộ sẽ xảy ra trong tương lai.

TIA có thể xảy ra trước đột quỵ do thiếu máu cục bộ vài giờ, vài ngày hoặc vài tuần, và nghiên cứu cho thấy rằng nguy cơ đột quỵ của bạn vẫn tăng cao trong nhiều năm sau TIA. Vì vậy, nếu bạn đã bị TIA, điều quan trọng là bạn phải làm mọi thứ có thể để bảo vệ mình khỏi đột quỵ.

Nhà thần kinh học Zeshaun Khawaja, MD cho biết: “Đối với những bệnh nhân có TIA thực sự, nó thực sự là một cảnh báo về một số yếu tố nguy cơ cuối cùng có thể gây ra đột quỵ.”

TIA là lời cảnh báo về đột quỵ có thể xảy ra trong tương lai

Đừng ngần ngại nếu bạn nghĩ rằng bạn đang bị đột quỵ

Đột quỵ do thiếu máu cục bộ xảy ra khi cục máu đông hoặc sự tích tụ của các mảng xơ vữa động mạch mỡ làm tắc nghẽn động mạch cung cấp máu cho một phần của não. Thiếu máu, các tế bào và mô trong vùng não đó bắt đầu chết và kết quả là có thể bị tổn thương vĩnh viễn.

Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh, đột quỵ là nguyên nhân hàng đầu gây ra tàn tật lâu dài và là nguyên nhân gây tử vong đứng hàng thứ 5 ở Hoa Kỳ.

Trong thời gian TIA, cục máu đông chỉ chặn động mạch não tạm thời, gây ra một loạt các triệu chứng đột ngột giống như đột quỵ và giảm dần trong vài phút, mặc dù đôi khi chúng có thể mất đến 24 giờ để giải quyết hoàn toàn.

Tiến sĩ Khawaja nói: “Vấn đề là trong khi các triệu chứng đang xảy ra, không thể biết bạn đang bị TIA hay đột quỵ. “Bạn không thể thực sự gọi nó là TIA cho đến khi các triệu chứng biến mất, nhưng bạn không thể đợi các triệu chứng tự thuyên giảm. Nếu bạn có biểu hiện TIA hoặc các triệu chứng đột quỵ, hãy gọi 115 để được đánh giá ngay lập tức. ”

Giải quyết sớm nguy cơ đột quỵ của bạn

Mặc dù các triệu chứng TIA có thể thuyên giảm, nhưng nguy cơ đột quỵ của bạn cao nhất trong thời gian đầu sau TIA – trong vòng 48 giờ đến 10 ngày hoặc lâu hơn, Tiến sĩ Khawaja nói. Ngoài ra, một số bằng chứng cho thấy rằng có TIA làm tăng nguy cơ mắc hội chứng mạch vành cấp tính (ACS) – một thuật ngữ bao gồm cơn đau tim và đau thắt ngực không ổn định, đau ngực do dòng máu đến cơ tim bị cản trở.

“Đó là lý do tại sao nếu ai đó có các triệu chứng giống TIA, điều rất quan trọng là phải được đánh giá. Từ đó, bác sĩ có thể cho bệnh nhân dùng thuốc để giảm nguy cơ bị đột quỵ thực sự hoặc TIA tái phát,” Tiến sĩ Khawaja cho biết thêm.

Những loại thuốc đó bao gồm aspirin hoặc một loại thuốc chống kết tập tiểu cầu khác, như clopidogrel (Plavix ® ). Trong một nghiên cứu gần đây, các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng thêm clopidogrel vào aspirin có hiệu quả hơn aspirin đơn thuần trong việc giảm nguy cơ đột quỵ sau đó, đau tim hoặc các biến cố tim mạch do thiếu máu cục bộ khác trong 90 ngày đầu tiên sau khi bị TIA hoặc đột quỵ nhẹ. Tuy nhiên, liệu pháp phối hợp có liên quan đến nguy cơ chảy máu lớn cao hơn, mặc dù nhiều trường hợp trong số đó không gây tử vong và không xảy ra trên não.

Tiến sĩ Khawaja nói: “Vấn đề ở đây là có vai trò đối với liệu pháp kháng tiểu cầu kép sau khi bị TIA hoặc đột quỵ nhẹ, nhưng phần lớn lợi ích đó xảy ra sớm. Nhìn chung, việc kê đơn liệu pháp kháng tiểu cầu kép sau khi bị TIA hoặc đột quỵ nhẹ trong khoảng 3 tuần đầu là điều hợp lý. Đó là điều mà cá nhân tôi đang làm, nhưng điều rất quan trọng là phải đánh giá các yếu tố nguy cơ của từng bệnh nhân và sử dụng điều đó để xác định phương pháp điều trị”.

Mối quan tâm lâu dài với TIA

Một nghiên cứu gần đây cho thấy TIA có liên quan đến nguy cơ đột quỵ cao và các vấn đề tim mạch khác không chỉ trong vài ngày và vài tuần tới mà còn về lâu dài.

Các nhà nghiên cứu đã đánh giá 3.847 người đã bị TIA hoặc đột quỵ nhẹ và kiểm tra tỷ lệ đột quỵ, ACS và tử vong do các nguyên nhân tim mạch trong 5 năm, với trọng tâm là các sự kiện xảy ra trong năm thứ hai đến năm thứ năm.

Họ phát hiện ra rằng nguy cơ đột quỵ tăng gần gấp đôi sau 5 năm so với năm đầu tiên (9,5% so với 5,1%). Các tác giả nghiên cứu cho biết thêm, nguy cơ kết thúc tổng hợp của đột quỵ, ACS và tử vong do tim mạch cao hơn gấp đôi trong năm thứ năm so với năm đầu tiên.

Tiến sĩ Khawaja nói: “Điều cho chúng ta biết là nếu ai đó đã bị TIA và họ vẫn ổn trong một năm, bệnh nhân đó vẫn nên rất tích cực và thận trọng trong việc kiểm soát các yếu tố nguy cơ về mạch máu của họ. Chỉ vì họ đã ổn trong một năm không có nghĩa là nó sẽ không xảy ra nữa.”

Các biện pháp để bảo vệ bản thân khỏi đột quỵ

Vì vậy, điều quan trọng là bạn phải làm việc với nhóm chăm sóc sức khỏe của mình để tối ưu hóa huyết áp, cholesterol, lượng đường trong máu và cân nặng của bạn và nếu có thể, hãy bỏ thuốc lá. Ngoài liệu pháp chống kết tập tiểu cầu, bác sĩ có thể kê đơn thuốc huyết áp, thuốc statin hạ cholesterol và / hoặc thuốc hạ đường huyết để cải thiện các yếu tố nguy cơ này nếu cần.

Nếu cục máu đông gây ra TIA của bạn là do rung nhĩ (một nhịp tim bất thường phổ biến), bác sĩ sẽ kê đơn thuốc chống đông máu, chẳng hạn như warfarin (Coumadin ® ), apixaban (Eliquis ® ), dabigatran (Pradaxa ® ) hoặc rivaroxaban (Xarelto ® ).

Nhưng bạn cũng sẽ phải làm nhiệm vụ của mình để ngăn ngừa đột quỵ. Ngoài việc dùng thuốc theo chỉ định, hãy tuân theo sự hướng dẫn của bác sĩ trong việc phát triển một chương trình tập luyện phù hợp với khả năng cá nhân của bạn. Mục tiêu của bạn là có ít nhất 150 phút tập thể dục cường độ trung bình hoặc 75 phút tập thể dục mỗi tuần.

Bạn cũng sẽ cần áp dụng chế độ ăn uống tốt cho tim và não. Điều này nên tập trung vào trái cây, rau, ngũ cốc nguyên hạt, các loại đậu, sữa ít béo / không có chất béo và các nguồn protein nạc (như cá và thịt gia cầm bỏ da). Và bạn nên giảm thiểu lượng chất béo bão hòa, đường bổ sung và carbohydrate tinh chế.

Tiến sĩ Khawaja nói: “Nếu bạn được chẩn đoán mắc TIA hoặc đột quỵ, điều quan trọng là phải rất tích cực trong việc quản lý các yếu tố nguy cơ của bạn. Đây là thứ tồn tại suốt đời. Nó không chỉ xảy ra sớm sau TIA, mà còn sau một năm, hai năm, năm năm, v.v. Điều đó có nghĩa là bạn cần tiếp tục tái khám với bác sĩ để đảm bảo rằng tất cả các yếu tố nguy cơ của bạn được kiểm soát tốt. Vì vậy, hãy biết các yếu tố nguy cơ của bạn là gì, và đừng giảm thiểu tầm quan trọng của một lối sống lành mạnh ”.

Thiên An, theo health.clevelandclinic