Người hút thuốc không biết họ bị bệnh tim cho đến khi đau tim hoặc đột quỵ xảy ra

Theo một nghiên cứu được công bố vào tháng 11/2021 trên Tạp chí Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ, ít nhất 1/5 nam giới và 1/10 phụ nữ hút thuốc sẽ chết vì các bệnh tim mạch như đau tim hoặc đột quỵ.

Và nhiều người trong số những người hút thuốc này không biết đến nó. Những người hút thuốc chết vì đau tim và đột quỵ nhiều hơn những người không hút thuốc, đặc biệt là khi họ còn trẻ.

Trong số những người trẻ ở độ tuổi 20 và 30, những người hút thuốc có nguy cơ tử vong do đau tim hoặc đột quỵ cao hơn ít nhất gấp đôi so với những người không hút thuốc mà không được chẩn đoán trước bệnh tim mạch, nghiên cứu cho thấy.

Người lớn ở độ tuổi trung niên ở độ tuổi 40 và 50 có nguy cơ bị những cái chết đột ngột này cao hơn khoảng 80% và nguy cơ này vẫn cao hơn ít nhất 30% đối với người lớn tuổi.

Bệnh tim là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở những người hút thuốc. Hình ảnh: Yulia Reznikov / Getty

Tác giả chính của nghiên cứu, Sadiya Khan, MD, một trợ lý giáo sư và một bác sĩ tim mạch tại Trường Feinberg thuộc Đại học Northwestern cho biết: “Những kết quả này nhấn mạnh rằng ngay cả việc tiếp xúc với thuốc lá trong thời gian ngắn cũng có thể gây ra những hậu quả tiêu cực.”

Nguy cơ tử vong do dấu hiệu đầu tiên của bệnh tim mạch là tương đối thấp. Ở phụ nữ, điều này xảy ra với 1,6% thanh niên hút thuốc, 4,5% người hút thuốc ở độ tuổi 40 và 50, và 4,9% người lớn tuổi hút thuốc. Ở nam giới, điều này xảy ra với 1,7% thanh niên hút thuốc, cũng như 4,8% người trung niên hút thuốc và 6,7% người già hút thuốc.

Nhưng hơn 34 triệu người trưởng thành ở Mỹ hút thuốc lá, và hậu quả là hơn 480.000 người trong số họ chết mỗi năm, theo Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ.

Đối với nghiên cứu mới, các nhà nghiên cứu đã kiểm tra dữ liệu của hơn 106.000 người trưởng thành ở Hoa Kỳ, những người nằm trong 9 nghiên cứu đã được công bố trước đó để xem việc hút thuốc và các yếu tố lối sống khác tác động như thế nào đến sức khỏe tim mạch. Không ai trong số những người trưởng thành này mắc bệnh tim mạch khi bắt đầu nghiên cứu, theo dõi những người tham gia từ 10 đến 25 năm để xem có bao nhiêu người trong số họ phát triển bệnh tim hoặc trải qua các biến cố như đau tim hoặc đột quỵ .

Một hạn chế của nghiên cứu mới là hút thuốc chỉ được đánh giá tại một thời điểm duy nhất trong 9 nghiên cứu được đưa vào phân tích, và có thể một số người đã bỏ hoặc tiếp tục hút thuốc sau này trong đời. Một nhược điểm khác là các nhà nghiên cứu thiếu dữ liệu về số năm mà mọi người đã hút hoặc số lượng thuốc họ hút mỗi ngày, cả hai đều có thể ảnh hưởng đến nguy cơ xảy ra các biến cố như đau tim và đột quỵ.

Phần lớn các nghiên cứu trước đây về hút thuốc và nguy cơ mắc bệnh tim mạch tập trung vào người lớn tuổi.

Ví dụ, một nghiên cứu được công bố cách đây 15 năm trên tạp chí Circulation, đã theo dõi những người 50 tuổi không mắc bệnh tim mạch để xem những yếu tố nào có thể làm tăng nguy cơ phát triển hoặc tử vong vì các cơn đau tim và đột quỵ. Những người hút thuốc có nguy cơ bị các biến cố tim gần như gấp đôi, cũng như tuổi thọ ngắn hơn.

Một nghiên cứu cũ khác, được công bố trên Tạp chí Y học New England, tập trung vào nguy cơ suốt đời của các biến cố bệnh tim mạch ở người lớn từ 45 tuổi trở lên dựa trên tình trạng hút thuốc và các yếu tố nguy cơ chính khác như tiểu đường, huyết áp cao và mức cholesterol tăng cao.

Chỉ với một trong những yếu tố nguy cơ này, nguy cơ bị nhồi máu cơ tim suốt đời là 37,5% đối với nam giới và 18,3% đối với phụ nữ. Và tỷ lệ đột quỵ suốt đời là 8,3% đối với nam giới và 10,7% đối với phụ nữ. Tất cả những tỷ lệ này ở những người hút thuốc cao hơn nhiều so với những người không hút thuốc và không có các yếu tố nguy cơ chính khác đối với bệnh tim mạch.

Tiến sĩ Judith Prochaska, giáo sư y khoa và một nhà nghiên cứu thuốc lá tại Đại học Stanford ở California cho biết những người hút thuốc có thể không hiểu nguy cơ gia tăng bệnh tim mạch của họ một phần vì có rất nhiều yếu tố khác – bao gồm bệnh tiểu đường, béo phì, huyết áp cao và cholesterol cao, cũng có thể góp phần vào nguy cơ đau tim và đột quỵ.

Bệnh tim không phải là “bệnh do hút thuốc”

Tiến sĩ Prochaska nói rằng những người hút thuốc có thể dễ dàng có nguy cơ ung thư phổi hơn vì mối liên hệ này rõ ràng hơn nhiều so với bệnh tim.

“Hút thuốc lá là nguyên nhân hàng đầu gây ra ung thư phổi – nếu không hút thuốc lá thì ung thư phổi sẽ là một căn bệnh hiếm gặp. Trong khi đó, với bệnh tim, có nhiều nguyên nhân và chỉ khoảng 1/5 trường hợp mắc bệnh tim là do hút thuốc lá”.

Điều này có nghĩa là mặc dù bệnh tim là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở những người hút thuốc, nhưng nó không được công nhận là “bệnh do hút thuốc” như ung thư phổi, Prochaska nói.

James Davis, MD, phó giáo sư tại Đại học Y khoa Duke ở Durham, North Carolina, và giám đốc Chương trình cai thuốc lá Duke, cho biết tác động của việc hút thuốc cũng có thể mất thời gian để tích lũy.

Làm sao để giảm rủi ro tích tụ mảng bám gây đau tim, đột quỵ?

Tiến sĩ Davis nói: Hút thuốc có hai điều dẫn đến bệnh tim mạch. Đầu tiên, hút thuốc lá làm tăng sự phát triển của mảng bám – cặn lắng của các chất béo và các mảnh vụn khác bên trong động mạch. Thứ hai, hút thuốc làm cho mảng bám có nhiều khả năng hình thành cục máu đông có thể gây tắc nghẽn động mạch và gây ra các cơn đau tim hoặc đột quỵ, một quá trình được gọi là sự bất ổn định của mảng bám.

“Một phát hiện quan trọng trong nghiên cứu này là ở cấp độ dân số, chúng tôi thấy rằng hút thuốc có liên quan đến sự gia tăng cơn đau tim như là triệu chứng ban đầu của bệnh mạch vành. Điều này phù hợp với việc hút thuốc lá dẫn đến sự không ổn định của mảng bám.”

Davis nói thêm: “Điều này có thể xảy ra ở những người trẻ tuổi, góp phần làm tăng nguy cơ đau tim hoặc đột quỵ có thể là dấu hiệu đầu tiên cho thấy họ mắc bệnh tim mạch.”

Tuy nhiên, tin tốt là sự tích tụ mảng bám và sự mất ổn định có thể được đảo ngược khi mọi người bỏ thuốc lá. “Sau 10 đến 15 năm không hút thuốc, nguy cơ mắc bệnh tim của một người trở lại trông giống như một người không nghiện thuốc lá”, Davis nói.

Thiên An