Bán trật khớp vai sau đột quỵ, làm sao phòng ngừa?

Trong giai đoạn đầu sau đột quỵ, có rất nhiều biến chứng có thể xảy ra như cứng khớp, co rút, đau vai, giảm chức năng. Trong số đó, bán trật khớp vai xuất hiện bên liệt là một tình trạng thường gặp và còn được xếp vào nhóm các yếu tố nguy cơ gây đau khớp vai sau đột quỵ.

Đau vai do liệt nửa người có thể xảy ra trong vòng 2 tuần đầu sau đột quỵ. Tuy nhiên, tình trạng này thường xuất hiện sau 2-3 tháng. Sự tiến triển của bán trật khớp vai xảy ra chủ yếu trong 3 tuần đầu sau đột quỵ.

Việc ngăn ngừa bán trật khớp vai là hết sức quan trọng vì một khi đã xảy ra thì chưa có phương pháp nào được chứng minh là có thể giúp trở về trạng thái ban đầu hay có thể cải thiện một khi nó đã xảy ra.

Nguyên nhân gây ra bán trật khớp vai có thể xuất phát từ nhiều yếu tố:

Thứ nhất, trong giai đoạn liệt mềm sau đột quỵ, hệ thống gân cơ và dây chằng xung quanh khớp vai bị suy yếu nghiêm trọng.

Thứ hai, việc không kê đặt tư thế đúng khi nằm giường cũng có thể khiến tay bên liệt kéo giãn khớp vai theo trọng lực.

Thứ ba, chính sự kết hợp giữa yếu cơ, dây chằng và trọng lượng cánh tay kéo xuống liên tục sẽ khiến chỏm xương cánh tay dần lệch khỏi ổ khớp.

Thứ tư, quá trình chăm sóc thiếu kỹ năng, nâng đỡ tay không đúng cách hoặc các thao tác thô bạo cũng có thể gây tổn thương và dẫn đến bán trật khớp vai bên liệt.

Tuy không nguy hiểm trực tiếp đến tính mạng, nhưng bán trật khớp vai lại ảnh hưởng lớn đến chất lượng sống và quá trình phục hồi chức năng của người bệnh. Khi cảm thấy đau đớn, bệnh nhân thường có xu hướng từ chối tập luyện, một yếu tố làm chậm hoặc gián đoạn quá trình phục hồi chức năng, dẫn đến teo cơ, cứng khớp về lâu dài.

Vì vậy, việc phòng ngừa sớm là rất cần thiết. Một số biện pháp có thể áp dụng bao gồm:

Chăm sóc đúng tư thế: Luôn đặt vai và tay bên liệt ở tư thế nâng đỡ hợp lý, đặc biệt trong quá trình di chuyển và sinh hoạt hằng ngày.

Sử dụng đai hoặc nẹp hỗ trợ: Nhằm giảm áp lực trọng lượng của cánh tay lên khớp vai, ngăn ngừa tình trạng kéo lệch gây trật khớp.

Ứng dụng kích thích điện chức năng: Đây là một phương pháp đã được chứng minh có hiệu quả trong việc cải thiện cơn đau và hỗ trợ phục hồi sớm ở những bệnh nhân có nguy cơ hoặc đã bị bán trật khớp vai.

Dán băng chuyên dụng: Rất hữu ích ở giai đoạn đầu sau đột quỵ, giúp hỗ trợ nâng đỡ nhẹ nhàng mà vẫn tạo cảm giác thoải mái cho bệnh nhân.

Tư vấn và quản lý chăm sóc: Cần hướng dẫn kỹ lưỡng cho người bệnh và người chăm sóc cách kê đặt tư thế đúng, cách bế đỡ và hỗ trợ trong sinh hoạt để bảo vệ vùng vai khỏi chấn thương không đáng có.

Nguồn: Bệnh viện Thống Nhất