Cảnh giác với “sát thủ thời hiện đại” bằng cách tầm soát có thật sự cần thiết?

Chia sẻ với phóng viên kênh Bệnh đột quỵ, TS.BS Trần Chí Cường – Giám đốc chuyên môn Bệnh viện Đa khoa Quốc tế S.I.S Cần Thơ cho biết: Trong thời gian gần đây, rất nhiều thông tin có thể làm sai lệch giá trị của việc tầm soát như: lọc máu chữa đột quỵ cùng các quảng cáo về tầm soát,… Do đó, mọi người cần hiểu các vấn đề sau:

Đánh giá yếu tố nguy cơ đột quỵ

Việc đánh giá yếu tố nguy cơ gây đột quỵ chỉ cần xét nghiệm máu, không cần đợi kết quả chụp MRI, CT. Bên cạnh đó, người bệnh cũng có thể biết bản thân có nguy cơ đột quỵ hay không thông qua việc lắng nghe sức khỏe của bản thân.

Hình minh họa

Vấn đề chẩn đoán sớm chỉ thực hiện khi bệnh nhân thật sự cần thiết. Ở mức độ cộng đồng, không nên đẩy tầm soát thành một trào lưu. Điều đó không đúng với các bác sĩ làm về chuyên khoa đột quỵ.

Tuyên truyền nguyên nhân gây đột quỵ

Hiện nay, việc tuyên truyền mọi người ngưng hút thuốc lá và rượu bia là hai vấn đề quan trọng. Hút thuốc lá có nguy cơ cao dẫn đến đột quỵ, tim mạch, ung thư phổi,… Uống rượu bia nhiều có thể dẫn đến đột quỵ trực tiếp, gia tăng nguy cơ tiểu đường, gia tăng nguy cơ mỡ máu, ảnh hưởng một quá trình dài về sức khỏe con người. Còn hiện nay, uống rượu bia thường xuyên, bán thuốc lá cho trẻ em,… là câu chuyện thực tế vẫn diễn ra.

Với việc mọi người vào bệnh viện tầm soát, sau đó tiếp tục thói quen hút thuốc lá, uống rượu bia,… yên tâm với kết quả đã tầm soát là điều sai lầm. Cần phòng ngừa từ xa, nguyên nhân nằm ở khắp nơi trong quá trình sinh hoạt, từ chế độ ăn, chế độ dinh dưỡng, không khí, môi trường, áp lực công việc có thể gia tăng nguy cơ đột quỵ.

Xem thêm: Chủ động tầm soát đột quỵ để không phải “trời kêu ai nấy dạ”

Nhóm người cần ưu tiên tầm soát:

Người từng bị đột quỵ: Tầm soát có thể giúp bệnh nhân phát hiện được nguy cơ như: túi phình, dị tật, dị dạng, các tắc nghẽn mạch máu… Nguy cơ xảy ra đột quỵ trong khoảng thời gian gần, trên những nhóm người đã đột quỵ trước đó. Tại Việt Nam, hàng trăm ngàn người từng bị đột quỵ nhưng việc điều trị dự phòng tái phát vẫn chưa được thực hiện tốt. Đây chính là nhóm quan trọng nhất để tập trung tầm soát, tìm nguyên nhân và điều trị dự phòng.

Người có yếu tố nguy cơ cao: Những người có yếu tố nguy cơ cao về đột quỵ bao gồm: tăng huyết áp, thừa cân, béo phì, tiểu đường không thể kiểm soát,..

Người có triệu chứng đột quỵ: Cơn thiếu máu não thoáng qua, chóng mặt, nói đớ, nói ngọng, tê yếu tay chân thoáng qua hoặc từng đo điện tim và có dấu hiệu thiếu máu cơ tim,… Tuy nhiên, bác sĩ đã tư vấn về những yếu tố nguy cơ mà người bệnh gặp phải nhưng họ không quan tâm.

Nhóm người có nhu cầu về sức khỏe cao: Những người này có thể bỏ ra chi phí để sang nước ngoài khám tầm soát sức khỏe định kỳ, thực hiện tầm soát, thậm chí bỏ ra hàng trăm triệu để kiểm tra sức khỏe mặc dù lúc này họ chưa mắc bệnh.

Trong tương lai của ngành y, chúng ta có thể đáp ứng được tất cả yêu cầu. Tuy nhiên, giá trị thực được ưu tiên nằm ở nhóm người thật sự có nhu cầu. Bởi vì, với những chiếc máy công nghệ cao, không bao giờ có thể tăng độ phủ trên tất cả các bệnh viện tại Việt Nam, có đủ thiết bị hiện đại, để đưa ra một kết quả chính xác nhất. Điều quan trọng, nếu không có công nghệ cao, chúng ta sẽ không thể chứng minh và tìm ra nguyên nhân để điều trị phòng ngừa được cho bệnh nhân. Đó là lý do của sự phát triển công nghệ.