Bệnh ung thư tuyến tụy vì sao thường được phát hiện muộn?

1. Bệnh ung thư tuyến tụy là gì?

Bệnh ung thư tuyến tụy xảy ra trong các mô của tuyến tụy, là một cơ quan nội tiết quan trọng nằm phía sau dạ dày. Tuyến tụy đóng một vai trò thiết yếu trong quá trình tiêu hóa bằng cách sản xuất các enzym mà cơ thể cần để tiêu hóa chất béo, carbohydrate và protein.

Tuyến tụy cũng sản xuất 2 hormone quan trọng: glucagon và insulin. Các hormone này chịu trách nhiệm kiểm soát quá trình chuyển hóa glucose (đường). Insulin giúp các tế bào chuyển hóa glucose để tạo năng lượng và glucagon giúp nâng cao mức glucose khi chúng quá thấp.

Do vị trí của tuyến tụy, ung thư tuyến tụy có thể khó phát hiện và thường được chẩn đoán ở giai đoạn nặng hơn của bệnh.

Theo Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ, ung thư tuyến tụy chiếm khoảng 3% các ca chẩn đoán ung thư ở Hoa Kỳ và 7% các ca tử vong do ung thư.

Có 2 loại ung thư tuyến tụy chính, dựa trên loại tế bào mà chúng bắt đầu:

• Ung thư biểu mô tuyến tụy: Nó bắt đầu trong các tế bào ngoại tiết, nơi sản xuất ra các enzym hỗ trợ tiêu hóa.
• Các khối u thần kinh nội tiết tuyến tụy: Loại ung thư tuyến tụy hiếm gặp hơn này bắt đầu từ các tế bào nội tiết, nơi giải phóng các hormone ảnh hưởng đến mọi thứ từ tâm trạng đến sự trao đổi chất.

Bệnh ung thư tuyến tụy xảy ra trong các mô của tuyến tụy, là một cơ quan nội tiết quan trọng nằm phía sau dạ dày.

»»» Xem thêm: Ung thư có khả năng hình thành qua những cách nào?

2. Các triệu chứng của bệnh ung thư tuyến tụy

Ung thư tuyến tụy thường không gây ra các triệu chứng cho đến khi nó chuyển sang giai đoạn nặng. Kết quả là, thường không có bất kỳ dấu hiệu ban đầu nào của ung thư tuyến tụy.

Ngay cả ở các giai đoạn tiên tiến hơn, một số triệu chứng ung thư tuyến tụy phổ biến nhất có thể rất tinh vi.

Khi tiến triển, ung thư tuyến tụy có thể gây ra các triệu chứng sau:

• Ăn mất ngon
• Giảm cân không chủ ý
• Đau bụng, có thể lan ra lưng
• Đau lưng dưới
• Cục máu đông (thường ở chân, có thể gây đỏ, đau và sưng)
• Vàng da và mắt
• Phiền muộn
• Phân màu sáng hoặc nhờn
• Nước tiểu sẫm màu hoặc nâu
• Ngứa da
• Buồn nôn
• Nôn mửa

Ung thư tuyến tụy cũng có thể ảnh hưởng đến lượng đường trong máu của bệnh nhân. Trong một số trường hợp, điều này có thể dẫn đến bệnh tiểu đường (hoặc sự trầm trọng hơn của bệnh tiểu đường đã có từ trước).

Hãy nhớ rằng các triệu chứng trên có thể do một loạt các vấn đề sức khỏe ít nghiêm trọng hơn gây ra. Tìm hiểu thêm về các dấu hiệu và triệu chứng của ung thư tuyến tụy.

3. Nguyên nhân gây bệnh ung thư tuyến tụy

Nguyên nhân của ung thư tuyến tụy là không rõ. Ung thư tuyến tụy xảy ra khi các tế bào bất thường bắt đầu phát triển trong tuyến tụy và hình thành các khối u, nhưng không rõ tại sao điều này lại xảy ra.

Thông thường, các tế bào khỏe mạnh phát triển và chết với số lượng vừa phải. Trong trường hợp ung thư, có sự gia tăng sản xuất các tế bào bất thường. Các tế bào này cuối cùng tiếp quản các tế bào khỏe mạnh.

Trong khi nguyên nhân cơ bản của ung thư tuyến tụy là không rõ, các yếu tố nhất định có thể làm tăng nguy cơ phát triển bệnh này, bao gồm:

• Sử dụng thuốc lá: Hút thuốc lá có thể làm tăng 20 – 35% nguy cơ mắc các ung thư tuyến tụy.
• Uống nhiều rượu: Lạm dụng rượu có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh. Uống rượu cũng có thể góp phần gây ra viêm tụy, một yếu tố nguy cơ khác.
• Viêm tụy mãn tính và di truyền: Điều này đề cập đến tình trạng viêm tuyến tụy. Viêm tụy mãn tính thường là kết quả của việc uống nhiều rượu bia trong một thời gian dài. Viêm tụy cũng có thể do di truyền.
• Thừa cân hoặc béo phì: Điều này có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
• Chế độ ăn: Ăn một chế độ ăn nhiều thịt đỏ và thịt chế biến sẵn, thực phẩm chiên, đường hoặc cholesterol có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh, nhưng các chuyên gia vẫn đang tìm ra mối liên hệ chính xác giữa các yếu tố chế độ ăn uống và nguy cơ ung thư tuyến tụy.
• Giới tính: Nam giới có nguy cơ phát triển ung thư tuyến tụy hơn phụ nữ.
• Môi trường làm việc: Làm việc với một số hóa chất, đặc biệt là những hóa chất được sử dụng trong gia công kim loại và thuốc trừ sâu có thể là một yếu tố làm tăng 12% nguy cơ mắc ung thư tuyến tụy.
• Tuổi tác: Những người trong độ tuổi 65 đến 74 có nhiều khả năng được chẩn đoán mắc bệnh ung thư tuyến tụy.
• Bệnh tiểu đường: Bạn có thể có nguy cơ phát triển ung thư tuyến tụy cao hơn nếu bạn mắc bệnh tiểu đường loại 1 hoặc loại 2.
• Tiền sử gia đình: có đến 10% những người bị ung thư tuyến tụy có tiền sử gia đình về tình trạng này.
• Nhiễm trùng: Có tiền sử nhiễm H.pylori trong đường tiêu hóa có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh, mặc dù mối liên hệ chính xác với ung thư tuyến tụy không rõ ràng. Bị viêm gan B cũng có thể làm tăng nguy cơ lên ​​đến 24%.

Một số biến thể di truyền và đột biến có thể gây ra các tình trạng cũng có thể làm tăng nguy cơ ung thư tuyến tụy. Một số điều kiện này bao gồm:

• Hội chứng Peutz-Jeghers
• Hội chứng lynch
• Hội chứng u ác tính nhiều nốt ruồi không điển hình gia đình
• Viêm tụy di truyền
• Hội chứng ung thư vú và ung thư buồng trứng di truyền

Ung thư tuyến tụy xảy ra khi các tế bào bất thường bắt đầu phát triển trong tuyến tụy và hình thành các khối u, nhưng không rõ tại sao điều này lại xảy ra.

»»» Xem thêm: 16 dấu hiệu cảnh báo sớm ung thư bạn cần biết

4. Chẩn đoán bệnh ung thư tuyến tụy

Chẩn đoán sớm làm tăng đáng kể cơ hội hồi phục. Đó là lý do tại sao tốt nhất bệnh nhân nên đến gặp bác sĩ càng sớm càng tốt nếu nhận thấy bất kỳ triệu chứng bất thường nào nghi ngờ ung thư tuyến tụy.

Để chẩn đoán, các bác sĩ sẽ xem xét các triệu chứng và bệnh sử. Họ có thể yêu cầu một hoặc nhiều xét nghiệm để kiểm tra ung thư tuyến tụy, chẳng hạn như:

• Chụp CT hoặc MRI để có được hình ảnh đầy đủ và chi tiết về tuyến tụy.
• Siêu âm nội soi, trong đó một ống mềm, mỏng có gắn camera được đưa xuống dạ dày để thu được hình ảnh của tuyến tụy.
• Sinh thiết tuyến tụy
• Xét nghiệm máu để phát hiện xem có chất chỉ điểm khối u CA 19-9 hay không, có thể chỉ ra ung thư tuyến tụy.

5. Các giai đoạn ung thư tuyến tụy

Khi ung thư tuyến tụy được phát hiện, các bác sĩ có thể sẽ thực hiện các xét nghiệm bổ sung để xác định liệu ung thư đã di căn hay chưa. Chúng có thể bao gồm các xét nghiệm hình ảnh, chẳng hạn như chụp PET hoặc xét nghiệm máu.

Họ sẽ sử dụng kết quả của các xét nghiệm này để xác định giai đoạn ung thư. Giai đoạn giúp giải thích mức độ tiến triển của ung thư, điều này sẽ giúp xác định lựa chọn điều trị tốt nhất.

Các giai đoạn của ung thư tuyến tụy gồm:

• Giai đoạn 0: Có các tế bào bất thường trong tuyến tụy có thể trở thành ung thư. Giai đoạn này đôi khi được gọi là tiền ung thư.
• Giai đoạn 1: Khối u chỉ nằm trong tuyến tụy.
• Giai đoạn 2: Khối u đã lan đến các mô hoặc hạch bạch huyết ở bụng gần đó.
• Giai đoạn 3: Khối u đã lan đến các mạch máu lớn và các hạch bạch huyết.
• Giai đoạn 4: Khối u đã lan đến các cơ quan khác, như gan. Đây còn được gọi là ung thư di căn.

Dưới đây là một cái nhìn sâu hơn về các giai đoạn khác nhau của ung thư tuyến tụy.

5.1. Ung thư tuyến tụy giai đoạn 4

Ung thư tuyến tụy giai đoạn 4 đã lan rộng ra khỏi vị trí ban đầu đến các vị trí xa, như các cơ quan khác, não hoặc xương.

Ung thư tuyến tụy thường được chẩn đoán ở giai đoạn muộn này vì nó hiếm khi gây ra các triệu chứng cho đến khi nó đã di căn sang các vị trí khác.

Các triệu chứng bạn có thể gặp phải ở giai đoạn này bao gồm:

• Đau ở bụng trên
• Đau lưng
• Mệt mỏi
• Vàng da
• Chán ăn
• Sụt cân

Ung thư tuyến tụy giai đoạn 4 không thể chữa khỏi, nhưng các phương pháp điều trị có thể làm giảm các triệu chứng và ngăn ngừa các biến chứng do ung thư.

5.2. Ung thư tuyến tụy giai đoạn 3

Ung thư tuyến tụy giai đoạn 3 là một khối u trong tuyến tụy và có thể là các vị trí lân cận, chẳng hạn như các hạch bạch huyết hoặc mạch máu.

Các triệu chứng của ung thư tuyến tụy giai đoạn 3 có thể bao gồm:

• Đau lưng
• Đau ở vùng bụng trên
• Chán ăn
• Giảm cân
• Mệt mỏi

Ung thư tuyến tụy giai đoạn 3 rất khó chữa khỏi, nhưng các phương pháp điều trị có thể giúp ngăn ngừa sự lây lan của ung thư và giảm bớt các triệu chứng. Các phương pháp điều trị này có thể bao gồm:

• Phẫu thuật cắt bỏ một phần tuyến tụy
• Thuốc chống ung thư
• Xạ trị

Đa số những người bị giai đoạn này của bệnh ung thư sẽ bị tái phát. Điều đó có thể do thực tế là các vi hạt hoặc các khu vực nhỏ của sự phát triển ung thư không thể phát hiện được, đã lan ra ngoài tuyến tụy vào thời điểm phát hiện và không được loại bỏ trong quá trình phẫu thuật.

Ung thư tuyến tụy giai đoạn 3 là một khối u trong tuyến tụy và có thể là các vị trí lân cận, chẳng hạn như các hạch bạch huyết hoặc mạch máu.

»»» Xem thêm: Bệnh ung thư ruột kết có thể được chữa khỏi không?

5.3. Ung thư tuyến tụy giai đoạn 2

Ung thư tuyến tụy giai đoạn 2 là ung thư vẫn còn trong tuyến tụy nhưng có thể đã lan đến một vài hạch bạch huyết hoặc mạch máu lân cận.

Giai đoạn này được chia thành 2 loại phụ, tùy thuộc vào vị trí của ung thư và kích thước của khối u:

• Giai đoạn 2A: Khối u lớn hơn 4cm nhưng không lan đến bất kỳ hạch bạch huyết hoặc mô lân cận nào.
• Giai đoạn 2B: Khối u đã lan đến các hạch bạch huyết gần đó, nhưng không quá 3 hạch bạch huyết.

Các triệu chứng của ung thư tuyến tụy giai đoạn 2 có xu hướng thầm kín, bao gồm:

• Vàng da
• Thay đổi màu sắc nước tiểu
• Đau ở vùng bụng trên
• Giảm cân
• Chán ngon
• Mệt mỏi

Điều trị có thể bao gồm:

• Phẫu thuật
• Xạ trị
• Hóa trị
• Liệu pháp nhắm trúng đích

Bác sĩ có thể sử dụng kết hợp các phương pháp này để giúp thu nhỏ khối u và ngăn ngừa di căn có thể xảy ra.

5.4. Ung thư tuyến tụy giai đoạn 1

Ung thư tuyến tụy giai đoạn 1 liên quan đến một khối u chỉ có trong tuyến tụy. Giai đoạn này được chia thành 2 loại phụ, tùy thuộc vào kích thước của khối u:

• Giai đoạn 1A: Khối u có kích thước từ 2 cm trở xuống.
• Giai đoạn 1B: Khối u có kích thước từ 2 – 4 cm.

Ung thư tuyến tụy giai đoạn 1 thường không gây ra bất kỳ triệu chứng đáng chú ý nào. Nếu được phát hiện ở giai đoạn này, ung thư tuyến tụy có thể chữa khỏi bằng phẫu thuật.

5.5. Ung thư tuyến tụy giai đoạn 0

Đây là giai đoạn sớm nhất của ung thư tuyến tụy, mặc dù nó có thể không nhất thiết liên quan đến ung thư. Nó chỉ có nghĩa là các tế bào bất thường đã được phát hiện và chúng có khả năng trở thành ung thư trong tương lai. Giai đoạn này không liên quan đến bất kỳ triệu chứng nào.

6. Điều trị bệnh ung thư tuyến tụy

Điều trị ung thư tuyến tụy liên quan đến 2 mục tiêu chính: tiêu diệt các tế bào ung thư và ngăn chặn ung thư lan rộng. Lựa chọn điều trị thích hợp nhất sẽ phụ thuộc vào giai đoạn của ung thư.

Các lựa chọn điều trị chính bao gồm:

• Phẫu thuật: Phẫu thuật điều trị ung thư tuyến tụy liên quan đến việc loại bỏ các phần của tuyến tụy. Mặc dù điều này có thể loại bỏ khối u ban đầu, nhưng nó sẽ không loại bỏ ung thư lây lan sang các khu vực khác. Do đó, phẫu thuật thường không được khuyến khích đối với ung thư tuyến tụy giai đoạn cuối.
• Xạ trị: Tia X và các chùm tia năng lượng cao khác được sử dụng để tiêu diệt tế bào ung thư.
• Hóa trị: Thuốc chống ung thư được sử dụng để tiêu diệt tế bào ung thư và giúp ngăn chặn sự phát triển của chúng trong tương lai.
• Liệu pháp nhắm trúng đích: Thuốc và kháng thể được sử dụng để nhắm mục tiêu riêng lẻ các tế bào ung thư mà không gây hại cho các tế bào khác, điều này có thể xảy ra với hóa trị và xạ trị.
• Liệu pháp miễn dịch: Nhiều phương pháp khác nhau được sử dụng để kích hoạt hệ thống miễn dịch của bạn nhắm mục tiêu ung thư.

Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể khuyên người bệnh nên kết hợp nhiều lựa chọn điều trị. Ví dụ, hóa trị có thể được thực hiện trước khi phẫu thuật.

Đối với ung thư tuyến tụy giai đoạn cuối, các lựa chọn điều trị có thể tập trung nhiều hơn vào việc giảm đau và giữ cho các triệu chứng có thể kiểm soát được.

Điều trị ung thư tuyến tụy liên quan đến 2 mục tiêu chính: tiêu diệt các tế bào ung thư và ngăn chặn ung thư lan rộng.

»»» Xem thêm: Liệu pháp nhắm trúng đích trong điều trị ung thư là gì?

7. Phòng ngừa bệnh ung thư tuyến tụy như thế nào?

Vẫn chưa rõ nguyên nhân gây ra ung thư tuyến tụy, vì vậy không có cách nào hoàn toàn có thể ngăn ngừa nó.

Tuy nhiên, một số thay đổi lối sống có thể giúp giảm nguy cơ, chẳng hạn như:

• Từ bỏ hút thuốc lá.
• Hạn chế rượu bia: Uống nhiều rượu bia có thể làm tăng nguy cơ bị viêm tụy mãn tính và có thể là ung thư tuyến tụy.
• Duy trì cân nặng vừa phải: Một loạt các yếu tố có thể góp phần gây ra thừa cân và béo phì, một số trong đó bạn không thể kiểm soát được. Nếu bạn bị thừa cân hoặc béo phì, hãy cân nhắc trao đổi với bác sĩ về các chiến lược để duy trì cân nặng vừa phải.
• Kết hợp thực phẩm toàn phần: Một số loại thực phẩm, bao gồm thịt đỏ, thịt chế biến, đường và thực phẩm chiên rán, có thể làm tăng nguy cơ ung thư tuyến tụy. Bạn không cần phải cắt hoàn toàn những thứ này ra khỏi chế độ ăn uống của mình, nhưng hãy cố gắng cân bằng chúng với trái cây và rau tươi hoặc đông lạnh, ngũ cốc nguyên hạt và protein nạc.

Thi Nguyên – Benhdotquy.net