Tại sao tỷ lệ đột quỵ cao ở bệnh nhân COVID-19?

Một số nghiên cứu đã phát hiện ra tỷ lệ đột quỵ cao ở bệnh nhân COVID-19. Nhưng COVID-19 làm tăng nguy cơ đột quỵ như thế nào? Theo Tiến sĩ Bharat Vijay Purohit, Bác sĩ tim mạch can thiệp, Bệnh viện Siêu chuyên khoa CARE Thành phố Công nghệ cao, Hyderabad, COVID-19 là một bệnh nhiễm virus dẫn đến tăng hoạt động viêm và trạng thái đông máu trong cơ thể, từ đó dẫn đến tỷ lệ đột quỵ cao hơn.

Trích dẫn các nghiên cứu, ông cho biết có tỷ lệ đột quỵ cao hơn 2-4% ở những người bị nhiễm SARS-CoV-2, so với 1% ở dân số nói chung không có COVID-19. “Thông thường, đột quỵ xảy ra trong giai đoạn đầu của nhiễm virus. Do đó, việc quản lý bệnh nhân trở nên khó khăn. Những bệnh nhân này cần được điều trị riêng trong phòng cách ly, họ cần được chăm sóc nhiều hơn do cảm giác bị thay đổi. Ở những bệnh nhân bị COVID -19, kết quả hơi kém hơn một chút so với những người không có COVID-19” – ông nói thêm.

Trong cuộc trò chuyện với The HealthSite, Tiến sĩ Purohit cho chúng ta biết thêm về đột quỵ, bao gồm nguyên nhân, triệu chứng, cách phòng ngừa và điều trị.

Một nghiên cứu mới bổ sung thêm bằng chứng cho thấy bệnh nhân COVID-19 có thêm nguy cơ đột quỵ – Ảnh minh hoạ

Đột quỵ là gì?

Đột quỵ là một trường hợp cấp cứu y tế, trong đó việc cung cấp máu đến một phần não bị gián đoạn hoặc giảm, khiến mô não không nhận được oxy và chất dinh dưỡng. Tế bào não bắt đầu chết trong vài phút. Đột quỵ là một trường hợp khẩn cấp và cần được chăm sóc y tế ngay lập tức vì nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến tổn thương não vĩnh viễn và một số trường hợp có thể tử vong.

Liệu có phải đột quỵ chỉ xảy ra ở những người lớn tuổi?

Có một lầm tưởng phổ biến rằng đột quỵ chỉ ảnh hưởng đến dân số già, trong khi thực tế là đột quỵ có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi bất kể tuổi tác hay giới tính. Trên thực tế, 75% trường hợp đột quỵ xảy ra ở những người dưới 65 tuổi. Những người trẻ tuổi cũng dễ bị đột quỵ. Có một số yếu tố có thể gây đột quỵ ở người trẻ tuổi như hút thuốc, uống rượu say, béo phì, tăng huyết áp, tiểu đường và bệnh tim, sử dụng thuốc tránh thai và yếu tố được bổ sung gần đây nhất là Covid 19.

Các loại đột quỵ khác nhau và các dấu hiệu, triệu chứng của nó là gì?

Có hai loại đột quỵ chính: Đột quỵ do thiếu máu cục bộ và đột quỵ xuất huyết

Đột quỵ do thiếu máu cục bộ xảy ra khi cục máu đông ngăn không cho máu chảy đến não của bạn. Cục máu đông thường là do xơ vữa động mạch, là sự tích tụ chất béo tích tụ trên lớp lót bên trong của mạch máu. Đột quỵ do thiếu máu cục bộ cũng có thể là tắc mạch, có nghĩa là cục máu đông di chuyển từ phần khác của cơ thể đến não của bạn. Ước tính có khoảng 15% trường hợp, đột quỵ do tắc mạch là do tình trạng gọi là rung nhĩ (một dạng tim đập không đều).

Đột quỵ xuất huyết xảy ra khi một mạch máu trong não bị vỡ làm tràn máu đến các mô xung quanh.

Có 3 dạng đột quỵ do xuất huyết chính: Thứ nhất là chứng phình động mạch, trong đó một phần mạch máu bị suy yếu và phình ra như một quả bóng dẫn đến vỡ.

Loại còn lại là dị dạng động mạch liên quan đến các mạch máu hình thành bất thường. Nếu một mạch máu bị vỡ, chúng sẽ gây ra đột quỵ xuất huyết.

Cuối cùng, huyết áp rất cao có thể gây vỡ các mạch máu nhỏ trong não và dẫn đến chảy máu trong não.

Các triệu chứng của đột quỵ là gì?

Nếu bạn nhận thấy bất kỳ dấu hiệu hoặc triệu chứng nào của đột quỵ, ngay cả khi chúng dường như đến rồi biến mất hoặc chúng biến mất hoàn toàn. Hãy nghĩ đến từ “F.A.S.T” và thực hiện những điều sau:

Face – khuôn mặt: Yêu cầu người đó mỉm cười và kiểm tra xem một bên mặt có bị xệ không?

Arms – cánh tay: Yêu cầu người đó giơ cả hai cánh tay lên và kiểm tra xem một cánh tay có trôi xuống phía dưới không? Hay là một cánh tay không thể vươn lên?

Speech – Nói: Yêu cầu người đó lặp lại một cụm từ đơn giản. Lời nói của anh ấy hoặc cô ấy có nói ngọng hay kỳ lạ không?

Time – thời gian: Nếu bạn quan sát thấy bất kỳ dấu hiệu nào trong số này, hãy cấp cứu y tế ngay lập tức.

Một triệu chứng quan trọng khác là nhức đầu và nôn mửa.

Liệu sức khỏe tim mạch cũng liên quan đến đột quỵ?

Các yếu tố nguy cơ gây đau tim cũng giống như các yếu tố gây đột quỵ não. Do đó, sức khỏe tim mạch và khả năng phát triển đột quỵ có liên quan đến nhau.

Đột quỵ do thiếu máu cục bộ liên quan trực tiếp đến tim, bởi vì tình trạng này được gọi là rung nhĩ, trong đó các buồng trên của tim (tâm nhĩ) đập bất thường (rung rinh) thay vì đập bình thường. Điều này dẫn đến tình trạng máu bị ứ lại trong Tâm nhĩ và từ đó máu có thể di chuyển lên não gây ra đột quỵ do tắc mạch. Khoảng 15 – 20% những người bị đột quỵ bị rối loạn nhịp tim này. Rung tâm nhĩ không được điều trị làm tăng gấp đôi nguy cơ tử vong liên quan đến tim và có liên quan đến nguy cơ đột quỵ tăng gấp 5 lần. Rối loạn nhịp tim này nhiều lần vẫn diễn ra âm thầm mà không gây ra nhiều triệu chứng. Nó có thể gây ra cảm giác hồi hộp không thường xuyên ở một số người và chỉ khi đánh giá chi tiết thì nó mới được phát hiện.

Có những phương pháp nào giúp phòng ngừa đột quỵ?

Xử trí đột quỵ gồm hai mặt: một là phòng ngừa và thứ hai là điều trị. Việc phòng ngừa bắt đầu từ việc chúng ta kiểm soát các yếu tố nguy cơ, ví dụ: cai thuốc lá, tránh uống quá nhiều rượu, duy trì chế độ ăn uống lành mạnh và cân nặng, tránh cuộc sống ít vận động, quản lý căng thẳng, kiểm soát HA/đường/huyết áp cao.

Các công nghệ như hệ thống theo dõi tim từ xa hoặc theo dõi tim có thể chèn đồng hồ thông minh có cơ chế phát hiện rung nhĩ giúp điều trị và ngăn ngừa đột quỵ. Ngoài những thiết bị này, LA Cấy ghép phần phụ (được thực hiện không phẫu thuật thông qua ống nhỏ đưa qua háng) là một phương thức mới có thể ngăn ngừa đột quỵ do tắc mạch ở bệnh nhân rung nhĩ.

Kiểm tra sức khỏe thường xuyên giúp xác định các yếu tố nguy cơ này. Nếu ai đó đã phát triển một cơn đột quỵ, thì người đó phải đến bệnh viện càng sớm càng tốt để chúng tôi xác định nguyên nhân và nếu đó là thiếu máu cục bộ, chúng tôi có thể cho thuốc làm tan cục máu đông (làm tan huyết khối) để ngăn ngừa tổn thương não hoặc nếu đó là đột quỵ xuất huyết, chúng tôi có thể điều trị. Kiểm soát chảy máu bằng thuốc hoặc bằng phẫu thuật.

Những thay đổi lối sống cần thiết để kiểm soát hoặc ngăn ngừa đột quỵ là gì?

Mọi người nên tập thể dục thường xuyên, ăn thức ăn lành mạnh và kiểm tra các bệnh về lối sống như tiểu đường, tăng huyết áp và mức cholesterol bất thường.

Một số yếu tố lối sống đã được chứng minh là làm giảm nguy cơ đột quỵ bao gồm tiêu thụ ít muối, tránh hút thuốc/rượu, tập thể dục thường xuyên (ít nhất 30-45 phút tập thể dục cường độ trung bình 5-6 ngày một tuần), duy trì trọng lượng cơ thể bình thường và quản lý căng thẳng.

Anh Thi, Theo TheHealthSite