Hậu COVID-19, di chứng tim mạch có thể kéo dài trong nhiều tháng hoặc nhiều năm

Mặc dù COVID-19 ban đầu được cho là một bệnh nhiễm trùng đường hô hấp, nhưng rõ ràng là nhiễm trùng này cũng đe dọa tim mạch. Gần một phần tư số người nhập viện vì COVID-19 phát triển chấn thương cơ tim hoặc chấn thương mô tim. Một số lượng đáng kể bệnh nhân COVID-19 cũng đã phát triển bệnh huyết khối tắc mạch hoặc cục máu đông và rối loạn nhịp tim.

Những người có các vấn đề về tim từ trước – như tăng huyết áp, béo phì, cholesterol cao và lượng đường trong máu cao – có nhiều nguy cơ gặp phải kết quả xấu hơn với COVID-19.

Tiến sĩ Aeshita Dwivedi, bác sĩ tim mạch tại Bệnh viện Lenox Hill ở Thành phố New York cho biết: “Khi đại dịch COVID-19 xảy ra, nghiên cứu đã dần chứng minh tác động của loại virus này lên nhiều cơ quan của cơ thể bao gồm cả tim”.

Do những thiệt hại đáng kể mà COVID-19 có thể gây ra cho tim, các tác giả khuyến cáo những người có bệnh tim từ trước nên thay đổi lối sống lành mạnh ngay từ bây giờ để bù đắp nguy cơ biến chứng nếu họ mắc phải COVID-19.

COVID-19 tác động đến hệ tim mạch như thế nào?

COVID-19 được cho là gây hại cho tim theo hai cách.

Đầu tiên, nhiễm trùng có thể dẫn đến tình trạng viêm lan rộng khắp cơ thể, có thể làm tổn thương chức năng của tim. Dwivedi cho biết: “Nhiễm COVID-19 gây ra chứng viêm trong cơ thể, dẫn đến suy yếu cơ tim, nhịp tim bất thường và thậm chí gây ra hình thành cục máu đông trong mạch máu.

Thứ hai, virus SARS-CoV-2 gây bệnh COVID-19 có thể xâm nhập trực tiếp vào các tế bào thụ cảm, được gọi là thụ thể ACE2, trong mô cơ tim và gây ra tác hại trực tiếp của virus.

Tiến sĩ Benjamin J. Hirsh, giám đốc khoa tim mạch dự phòng tại Bệnh viện tim Sandra Atlas Bass của Northwell Health ở Manhasset cho biết: “SARS-CoV-2 cũng có thể ảnh hưởng đến chính cơ tim thông qua viêm hoặc xâm lấn trực tiếp vào các tế bào cơ tim và dẫn đến suy tim nghiêm trọng”.

Theo các nhà nghiên cứu, số lượng tổn thương gây ra cho tim phụ thuộc vào số lượng virus được cấy, hoặc liều lượng virus lây nhiễm, phản ứng miễn dịch của một người và sự hiện diện của các bệnh đi kèm. Mặc dù nguy cơ cao hơn ở những người có bệnh tim tiềm ẩn, nhưng ngay cả những người khỏe mạnh cũng đã báo cáo về tổn thương tim sau khi “đánh bại” COVID-19.

Những người có vấn đề về tim từ trước có nguy cơ cao hơn

Theo các tài liệu nghiên cứu, các yếu tố nguy cơ chính là tăng huyết áp (huyết áp cao), rối loạn đường huyết (mức đường huyết cao), rối loạn lipid máu (cholesterol cao) và mỡ bất thường (béo phì).

Tăng huyết áp được cho là yếu tố nguy cơ lớn nhất. Theo một trong những nghiên cứu, tăng huyết áp có liên quan đến nguy cơ cao hơn 2,5 lần về mức độ nghiêm trọng và tử vong do COVID-19, đặc biệt ở những người trên 60 tuổi.

Tiến sĩ Benjamin J. Hirsh cho biết: “Một trong những bài học quan trọng nhất mà chúng tôi học được là người có vấn đề tim mạch rất dễ bị kết quả xấu hơn với COVID-19.

Tiến sĩ Hyung Chun, một bác sĩ tim mạch của Yale Medicine và là giám đốc nghiên cứu chuyển dịch của Chương trình Bệnh Mạch máu Phổi Yale, cho biết, tế bào nội mô, dòng chảy mạch máu ở những người có vấn đề về tim phản ứng khác với phản ứng miễn dịch của cơ thể.

Chúng có khả năng giải phóng các cytokine gây viêm làm trầm trọng thêm phản ứng viêm của cơ thể và dẫn đến hình thành các cục máu đông.

Chun nói: “Lớp nội mạc “bị viêm” không chỉ góp phần làm xấu đi kết quả của COVID-19 mà còn được coi là một yếu tố quan trọng góp phần vào nguy cơ đau tim và đột quỵ”.

Hậu COVID-19, di chứng tim mạch có thể kéo dài trong nhiều tháng hoặc nhiều năm

Các nhà nghiên cứu vẫn đang khám phá ra thiệt hại lâu dài mà COVID-19 có thể gây ra đối với tim, nhưng nhiều chuyên gia y tế nghi ngờ những người đã bình phục có thể bị biến chứng trong nhiều tháng hoặc nhiều năm.

Mặc dù chúng ta chỉ mới biết đến COVID-19, nhưng bằng chứng ban đầu đã phát hiện ra rằng các triệu chứng kéo dài trong nhiều tháng. Khi quan sát các bệnh nhân trong phòng khám sau COVID-19, thấy rằng có đến 87% bệnh nhân có ít nhất một triệu chứng dai dẳng – như mệt mỏi, đau ngực và đau khớp – vài tháng sau khi hồi phục.

Các nhà khoa học phát hiện ra rằng 78% bệnh nhân hồi phục có các bất thường ở tim và 60% bị viêm cơ tim đang diễn ra.

Dwivedi nói: “Những biến chứng này có tác động lâu dài. Do đó, điều quan trọng là phải ngăn ngừa và nhận biết chúng.

Theo Chun, nhiều bệnh khác, từ cảm cúm sang SARS (loại coronavirus tấn công vào năm 2002), gây ra rối loạn chức năng tim, nhưng COVID-19 dường như có mức độ tổn thương nội mô hoặc mạch máu cao hơn. Có thể điều này có thể dẫn đến di chứng lâu dài tồi tệ hơn ở COVID-19 so với các bệnh khác.

Mặc dù có thể tổn thương tim mạch có thể tự lành như thường xảy ra với SARS, nó cũng có thể dẫn đến tăng suy tim ở một số bệnh nhân. Theo các nhà khoa học, các nghiên cứu tiếp theo sẽ là cần thiết để xác định tác động đầy đủ mà COVID-19 có thể gây ra đối với tim.

“Trong khi nhiều tài liệu đã mô tả mối liên hệ chặt chẽ giữa COVID-19 và tim, và rõ ràng là những bệnh nhân mắc bệnh tim tiềm ẩn có kết quả tồi tệ hơn nếu họ bị nhiễm SARS-CoV-2, tác động lâu dài đến” – Chun nói.

Thực hiện các thay đổi ngay bây giờ để bảo vệ bản thân sau này

Các nhà nghiên cứu tham gia vào loạt bài này cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì một lối sống lành mạnh bằng cách hạn chế gọi đồ ăn nhanh, tập thể dục thường xuyên, không thức khuya.

Các nhà nghiên cứu cũng khuyến cáo mọi người nên cắt giảm rượu và thuốc lá. Những người đã mắc COVID-19 nên thường xuyên tìm kiếm sự chăm sóc y tế và tiếp tục dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ, chẳng hạn như statin. Statin được cho là có tác dụng giảm cholesterol và chống viêm có thể làm giảm nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch của một người.

Tuệ Giang – dịch từ healthline.com