Chứng thiếu ngủ trong xã hội hiện đại

Ngủ là một nhu cầu thiết yếu của cơ thể. Chất lượng giấc ngủ ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống. Tuy nhiên, trong xã hội ngày nay, mất ngủ đang trở thành vấn đề lớn với cộng đồng do nhiều nguyên nhân từ sinh hoạt, công việc,… Mất ngủ thời gian dài có thể gây ảnh hưởng sức khỏe và gây ra một số bệnh mạn tính cho người bệnh, trong đó, có đột quỵ.

28-09-2023 15:08

Theo dõi trên

In ấn

Mọi sinh vật đều có các giai đoạn hoạt động và không hoạt động. Điều đó đúng từ sinh vật có cấu trúc đơn giản nhất đến sinh vật có cấu trúc phức tạp như con người. Cho nên ngủ là một trong những nền tảng của cuộc sống con người.

️

Mất ngủ trở thành một vấn đề phổ biến trong xã hội hiện nay

Để sống, con người chỉ cần ngủ từ 3 đến 5 giờ, tuy vậy để có thể duy trì sự tỉnh táo tối ưu trong suốt cả một ngày dày thì tối thiểu trung bình mỗi người cần ngủ khoảng 7 giờ dù con số này có thể thay đổi theo từng cá nhân. Khi thời gian ngủ của một người dưới 7 giờ thì được gọi là thiếu ngủ.

Mục lục

Tại sao chúng ta thiếu ngủ?

Cơ thể chúng ta duy trì nhịp độ ngày – đêm theo một chu kỳ gọi là đồng hồ sinh học. Cơ thể con người sẽ bắt đầu vào đi ngủ khi não phóng thích ra một loại hormon gây buồn ngủ có tên là melatonin.

Quá trình phóng thích này vô cùng phức tạp và có liên quan đến ánh sáng, có thể hình dung một cách đơn giản là melatonin sẽ bị ức chế khi tiếp xúc ánh sáng và ngược lại. Điều đó giải thích về việc chúng ta buồn ngủ khi về đêm.

Tuy nhiên, cơ chế đồng hồ sinh học này không thể nhận biết được ánh sáng nhân tạo từ đèn chiếu, đặc biệt các ánh sáng có bước sóng ngắn mà ngày nay chúng ta hay được nghe dưới tên là “ánh sáng xanh”. Các ánh sáng này thường gặp ở nhiều thiết bị phát thông dụng như: điện thoại, máy tính cá nhân,…. Việc tiếp xúc thời gian dài vào ban đêm sẽ gây ức chế và dẫn đến rối loạn cơ chế sinh học về giấc ngủ rất nghiêm trọng.

Thói quen sử dụng điện thoại trước khi ngủ gây ức chế dẫn đến khó ngủ

Áp lực trong cuộc sống hiện đại, các bệnh lý về tâm thần kinh liên quan đến stress cũng trực tiếp ảnh hưởng đến sinh học giấc ngủ.

Mất ngủ do liên quan điều kiện không đảm bảo như: ồn ào hoặc những vấn đề về đau mạn tính, rối loạn ngưng thở khi ngủ, bệnh lý về hô hấp cũng là nhóm đáng được quan tâm hiện nay.

Xem thêm: Khó ngủ có thể làm tăng nguy cơ đột quỵ

Hậu quả của thiếu ngủ?

Khi ngủ, não bộ không nghỉ hoàn toàn, đây là thời điểm tái tạo neuron tổn thương trong ngày, trí nhớ được củng cố…

Trải qua một đêm thiếu ngủ, não bộ vẫn ở trạng thái ức chế: cảm giác buồn ngủ, không thể tập trung, và thiếu sinh lực…

Những biểu hiện trên là những phản ứng tức thời của não bộ, mất ngủ diễn ra thường xuyên tác động theo cách “tàn phá” cơ thể, những nghiên cứu về Y học giấc ngủ hiện đại đã làm rõ, việc thiếu ngủ mãn tính gây nên:

Những rối loạn chuyển hóa nghiêm trọng trong cơ thể: một số enzym hay hormon liên quan đến chu kì giấc ngủ sẽ bị tác động, trong đó kể đến chú ý nhất là Insulin, các hormon chuyển hóa khác gây nên bệnh đái tháo đường và béo phì. Người thiếu ngủ thường xuyên gây tăng nguy cơ đái tháo đường đáng kể.

Hoạt động hệ tim mạch chịu sự chi phối rất lớn từ chu kì sinh học: điều không quá ngạc nhiên là rối loạn giấc ngủ ngày nay cũng là tác nhân đóng góp chính cho các bệnh lý tim mạch, đột quỵ…

Giấc ngủ đóng vai trò giúp loại bỏ một loại protein gây bệnh Alzheimer – nguyên nhân hàng đầu gây nên sa sút trí tuệ, suy giảm trí nhớ.

Chúng ta đối diện với chứng mất ngủ như thế nào?

Thật khó để nói chúng ta có thể sắp xếp một cách tuyệt đối cuộc sống và công việc để có giấc ngủ tốt. Tuy nhiên, dưới đây là một số điều cần lưu ý để có giấc ngủ tốt:

Hạn chế tiếp xúc ánh sáng, đặc biệt ánh sáng xanh vào thời điểm trước giấc ngủ. Các nghiên cứu chỉ ra rằng, thời điểm 22 giờ trở đi, cơ thể thật sự nhạy cảm với ánh sáng nhân tạo. Cách tốt nhất hạn chế là bạn phải có một kế hoạch làm việc khoa học.

Hạn chế việc sử dụng điện thoại khuya trước đi ngủ.

Đảm bảo một môi trường nghỉ ngơi thoáng mát, yên tĩnh, nhiệt độ không quá nóng hoặc quá lạnh.

Xem thêm: Thiếu ngủ, thức khuya có thể dẫn đến nguy cơ đột quỵ và đau tim cao hơn

Hoạt động thể thao gắng sức hàng ngày có tác động rất tích cực đến giấc ngủ, việc tạo ra các “tổn thương cơ bắp nhỏ” góp phần kích thích sản xuất ra các hormon có lợi cho việc điều hòa giấc ngủ.

Hạn chế tiêu thụ thực phẩm, nhất là các thực phẩm khó tiêu hoặc giàu năng lượng vào ban đêm, việc sản sinh ra insulin vào ban đêm làm rối loạn giấc ngủ thêm trầm trọng và một loạt các bệnh lý tim mạch, nội tiết khác.

Rối loạn giấc ngủ thực sự là vấn đề cần được bạn quan tâm, vì những hậu quả nó gây ra được mô tả là “âm thầm” và “phá hủy tàn khốc” cơ thể, sức khỏe bạn.

Hiện nay với nhu cầu rất lớn của người bệnh về các vấn đề rối loạn giấc ngủ, các khái niệm về trung tâm Y học giấc ngủ tại Việt Nam bắt đầu đẩy mạnh. Tuy nhiên, việc tiếp cận các trung tâm này còn khó khăn do người dân chưa hiểu đủ về giấc ngủ, cũng như thông tin còn hạn chế. Trong tương lai, các trung tâm Y học giấc ngủ được mở rộng, việc tiếp cận với người dân với các phương pháp điều trị tiên tiến có thể sẽ thay đổi tích cực.

Nguồn: Khoa Nội Thần kinh Bệnh viện Quân y 175

Từ khóa:

Bài cùng chuyên mục

Nữ 9X chia sẻ khoảnh khắc suýt mất mạng vì đột quỵ lúc 3 giờ sáng

“Tôi lạnh buốt như ở Bắc Cực, đầu đau dữ dội, mắt không mở được, mọi thứ tối đen” – một cô gái 27 tuổi ở Đồng Nai chia sẻ trải nghiệm đột quỵ lúc nửa đêm do stress và mất ngủ kéo dài. Câu chuyện cảnh báo về nguy cơ đột quỵ ngày càng trẻ hóa, xuất phát từ chính những thói quen “vô hại” thường ngày.

Xem thêm bài khác

Multimedia

Theo dõi trên:

Video

Tăng huyết áp âm thầm phá hủy não

Cao huyết áp ở tuổi 30-40 có thể dẫn đến hiện tượng teo não về sau, đặc biệt ở các vùng phụ trách tư duy và ghi nhớ, theo nghiên cứu được công bố năm 2023 trên JAMA Network Open.

Xem VIDEO khác

Bài đọc nhiều

Tư vấn Bệnh đột quỵ

Xem thêm câu hỏi

Đặt câu hỏi

Hỏi đáp dịch vụ

Tầm soát biến chứng bệnh tiểu đường ở bệnh viện nào và chi phí hết bao nhiêu?

Chào BS,
Hiện tôi đang bị tiểu đường type 2, chỉ số HbA1c là 6.9. Mỗi ngày dùng 1 viên thuốc metformin 850mg. Tôi muốn khám tầm soát các biến chứng của bệnh tiểu đường ở bệnh viện nào, chi phí hết bao nhiêu tiền? (bạn đọc H.V.S.)

Giá gói khám sức khỏe giảm cân của Bệnh viện Nhân dân Gia Định là bao nhiêu?

AloBacsi cho tôi hỏi giá Gói khám sức khỏe giảm cân tại Bệnh viện Nhân dân Gia Định bao nhiêu và đăng ký bằng cách nào? (Hồng Nga, TPHCM)

Chi phí gói tầm soát đột quỵ não tại Bệnh viện Trường Đại học Y Dược Cần Thơ là bao nhiêu?

Cho tôi hỏi tại Bệnh viện Trường Đại học Y Dược Cần Thơ tầm soát đột quỵ não giá bao nhiêu giá bao nhiêu và được kiểm tra những vấn đề gì ạ?

Đơn vị cấp cứu đột quỵ của Bệnh viện Nhân dân 115 có uy tín và chất lượng không?

Cho em hỏi đơn vị cấp cứu đột quỵ tại Bệnh viện Nhân dân 115 ở TPHCM có uy tín và điều trị tốt về đột quỵ không ạ?

Hướng dẫn cách sơ cứu đột quỵ đúng cách tránh sai lầm chết người

Chào BS, thời gian gần đây khi theo dõi trên các phương tiện truyền thông, em thấy có rất nhiều trường hợp đột quỵ khi còn rất trẻ. Em nhận thấy đột quỵ thực sự quá nguy hiểm, có thể cướp đi sinh mạng của một người chỉ trong tích tắc. Em muốn hỏi, nếu chẳng may có người bị đột quỵ thì chúng ta cần xử trí, cấp cứu như thế nào ạ? Em cảm ơn.

(Lâm Hoàng Khải – Cần Thơ).

Top 10 bệnh viện có địa có đơn vị cấp cứu đột quỵ uy tín tại Hà Nội

Cho em hỏi hiện tại ở Hà Nội có bệnh viện hay cơ sở y tế nào uy tín và giàu kinh nghiệm trong cấp cứu đột quỵ ạ? Em xin cảm ơn!
(Pham Ngọc Tuyết – Hoàng Mai, Hà Nội)

Xem thêm câu hỏi

Đặt Câu Hỏi